Wyposażenie samochodu w Europie – co trzeba mieć, żeby nie dostać mandatu?

Większość krajów europejskich podpisała Konwencję Wiedeńską, czyli międzynarodowe porozumienie dotyczące ruchu drogowego. Zgodnie z nim, kierowca podróżujący za granicę musi posiadać w samochodzie jedynie te elementy wyposażenia, które są wymagane przez prawo kraju rejestracji pojazdu. Oznacza to, że w samochodach zarejestrowanych w Polsce wystarczy trójkąt i gaśnica. To jednak tylko teoria, bo w praktyce bywa zupełnie inaczej. Policjanci często nie przestrzegają zapisów Konwencji bądź interpretują ją we własnym zakresie.
Dlatego przed wyruszeniem w drogę warto zapoznać się z informacjami, jakie wyposażenie samochodu w Europie jest wymagane w krajach, przez które planujemy podróżować, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Brak obowiązkowego wyposażenia samochodu może bowiem skutkować wysokim mandatem oraz zatrzymaniem dowodu rejestracyjnego podczas rutynowej kontroli drogowej.

Jakie wyposażenie samochodu w Polsce jest obowiązkowe?

Choć za odpowiednie wyposażenie pojazdu w momencie jego wprowadzenia na rynek odpowiada producent, z biegiem czasu i w trakcie użytkowania, to na właściciela auta przechodzi odpowiedzialność za utrzymanie samochodu w odpowiedniej kondycji technicznej. Innymi słowy, to kierowca musi zadbać o sprawność elementów, które mają wpływ na bezpieczeństwo podczas jazdy. 

Poza dbaniem o ogólny stan techniczny pojazdu, każdy kierowca musi także pamiętać o obowiązkowym wyposażeniu dodatkowym. W samochodach zarejestrowanych w Polsce, zgodnie z rozporządzeniem z dnia 31.12.2022 r., muszą się znajdować dwa elementy obowiązkowego wyposażenia samochodu.

• Trójkąt ostrzegawczy – będzie niezbędny zarówno wtedy, gdy nasz samochód ulegnie awarii na drodze, jak i wtedy, gdy będziemy świadkami wypadku, którego miejsce trzeba odpowiednio zabezpieczyć. To właśnie dzięki odblaskowemu trójkątowi inni uczestnicy ruchu wiedzą, że w danym miejscu powinni zachować szczególną ostrożność. Trójkąt ostrzegawczy musi posiadać znak homologacji.

• Gaśnica – przede wszystkim musi być sprawna. Warto pamiętać, że powinna mieć ważny okres legalizacji i gwarancji (choć to z reguły nie jest sprawdzane podczas kontroli). Co więcej, musi być umieszczona w miejscu łatwo dostępnym dla kierowcy, aby w razie pożaru bez problemu można było jej użyć.

Dodatkowo każde auto obowiązkowo musi posiadać ważne i dobrze widoczne dla innych kierowców tablice rejestracyjne. Numery mają być czytelne, niezabrudzone, odsłonięte oraz odpowiednio oświetlone. 

Podróżując w samochodzie z dzieckiem, należy pamiętać, że najmłodsi o wzroście poniżej 150 cm muszą być obowiązkowo przewożeni w odpowiednim foteliku. Przed rozpoczęciem długiej podróży warto zapoznać się z podstawowymi zasadami bezpieczeństwa, takimi jak użycie gaśnicy samochodowej czy udzielanie pierwszej pomocy.

A co jeszcze warto mieć na wyposażeniu auta?

Skoro już wiemy o obowiązkowych elementach wyposażenia samochodu w Polsce, to warto wspomnieć o dwóch rzeczach, które chociaż nie są wymagane przepisami, to ich posiadanie jest zalecane.

• Kamizelka odblaskowa – jest szczególnie ważna w przypadku awarii na drodze. Podczas rozstawiania trójkąta ostrzegawczego po zmroku funkcjonujemy jako piesi, co wymaga posiadania elementów odblaskowych.

• Apteczka pierwszej pomocy – choć apteczka zwierająca środki opatrunkowe nie jest obowiązkowym wyposażeniem samochodu, to będzie bardzo przydatna w razie potrzeby udzielenia pierwszej pomocy.

Jakie wyposażenie samochodu jest obowiązkowe w krajach Europy?

Poniżej zamieściliśmy najczęściej pojawiające się, regulowane przepisami, obowiązkowe wyposażenie samochodu w Europie:

• apteczka (koszt wyposażenia około 25 zł),

• gaśnica (koszt od 30 zł do 70 zł),

• trójkąt ostrzegawczy (koszt od 15 zł do 50 zł),

• kamizelki odblaskowe (koszt około 10 zł),

• koło zapasowe wraz z elementami niezbędnymi do jego wymiany (koszt koła od 120 zł do 400 zł, koszt narzędzi od 70 zł do 250 zł),

• komplet zapasowych żarówek (koszt od 30 zł do 100 zł),

• bezpieczniki (koszt od 30 zł do 100 zł).

Poniższa grafika prezentuje, jak to wygląda w poszczególnych państwach Europy.

Niestandardowe wyposażenie samochodu w Europie

W niektórych krajach europejskich można spotkać się z nietypowymi wymaganiami dotyczącymi obowiązkowego wyposażenia samochodów. Przykłady takich przepisów to:

• Estonia – obowiązkowe są kliny zabezpieczające koła w aucie,

• Francja – do obowiązkowego wyposażenia pojazdu należą zabezpieczenia antywłamaniowe,

• Hiszpania – w samochodzie muszą znajdować obowiązkowo dwa trójkąty ostrzegawcze, a kierowcy noszący okulary mają obowiązek posiadania ich zapasowej pary w samochodzie,

• Słowacja – na wyposażeniu auta należy mieć także linkę holowniczą.

Wyjazd zimą? Sprawdź wymagania dotyczące stosowania opon zimowych

W wielu krajach Europy obowiązkowe jest wyposażenie samochodu w zimowe opony w określonych porach roku. W Niemczech, na przykład, opony zimowe są wymagane od października do Wielkanocy, a brak ich stosowania może skutkować mandatem. W Austrii obowiązek ten obowiązuje od 1 listopada do 15 kwietnia, a w przypadku złamania przepisów, kierowcy grozi kara finansowa. W krajach skandynawskich, takich jak Norwegia i Szwecja, również istnieją surowe przepisy dotyczące opon zimowych, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa na śliskich i oblodzonych drogach. W Polsce nie ma obowiązku stosowania opon zimowych, jednak zaleca się ich używanie w sezonie zimowym (od 1 listopada do 1 kwietnia).

Zmiany w wyposażeniu nowo wyprodukowanych aut 

Zgodnie z obowiązującymi w Unii Europejskiej przepisami od połowy 2022 roku wszystkie nowe samochody, które są wprowadzane na unijny rynek, muszą posiadać dodatkowe wyposażenie w postaci: 

• systemów inteligentnego dostosowania prędkości, 

• ułatwienia w zakresie montażu alkomatów blokujących zapłon, 

• systemów ostrzegania monitorujących senność i uwagę kierowcy, 

• zaawansowanych systemów wykrywania rozproszenia uwagi kierowcy, 

• awaryjnych sygnałów stop, 

• systemów wykrywania obiektów podczas cofania, 

• rejestratorów danych na temat zdarzeń (czarne skrzynki), 

• systemów monitorowania ciśnienia w oponach, 

• zaawansowanych systemów hamowania awaryjnego, 

• systemów utrzymywania pojazdu na pasie ruchu w nagłych sytuacjach, 

• zwiększonych stref zabezpieczenia przed uderzeniem głową (system chroniący pieszych i rowerzystów przed uderzeniem głową). 

Nowe przepisy zostały wprowadzone przez Parlament Europejski w celu ograniczenia liczby śmiertelnych ofiar i poważnych obrażeń w wyniku wypadków drogowych. Wprowadzenie tych systemów ma na celu poprawę bezpieczeństwa zarówno kierowców, jak i innych uczestników ruchu drogowego.

Zestaw pierwszej pomocy – co powinno znajdować się w apteczce?

Apteczka to wyposażenie pojawiające się w wymogach wielu europejskich państw. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, w samochodach powinien znajdować się zestaw pierwszej pomocy zgodny z niemiecką normą DIN 13164. Określa ona wyposażenie apteczki zawierające wszystkie niezbędne elementy, aby móc udzielić pomocy osobie poszkodowanej w wypadku drogowym.

Są to:

• jeden plaster na szpulce (5 m × 2,5 cm),

• jeden zestaw plastrów (14 sztuk),

• dwie sztuki opaski elastycznej 4 m × 6 cm,

• trzy sztuki opaski elastycznej 4 m × 8 cm,

• cztery sztuki rękawiczek jednorazowych nitrylowych (2 pary),

• jedna sterylna chusta opatrunkowa 60 × 80 cm,

• dwie sterylne chusty opatrunkowe 40 × 60 cm,

• bandaż z kompresem (6 × 8 cm),

• dwie sztuki bandażu z kompresem (8 × 10 cm),

• bandaż z kompresem (10 × 12 cm),

• trzy opakowania (łącznie sześć sztuk) sterylnego kompresu 10 × 10 cm,

• cztery sztuki plastrów 10 × 6 cm,

• dwie chusty trójkątne,

• koc ratunkowy (folia termiczna) 160 × 210 cm,

• nożyczki 14,5 cm z zaokrąglonymi końcami,

• chusteczki wilgotne do czyszczenia skóry – dwie sztuki,

• instrukcja udzielania pierwszej pomocy.

W apteczce nie powinny znajdować się leki, płyny do dezynfekcji, nożyczki z ostrym zakończeniem lub inne ostre przedmioty, a także wata czy lignina.

Mandat za brak wyposażenia samochodu. Jakie kary grożą kierowcom w Europie?

Wysokość mandatu uzależniona jest od taryfikatorów obowiązujących w danym europejskim kraju. W momencie kontroli prowadzonej przez lokalnych policjantów można oczywiście powołać się na Konwencję Wiedeńską, jednakże z doświadczenia wielu kierowców wynika, że to w niczym nie pomaga.

Brak obowiązkowego wyposażenia samochodu zgodnego z przepisami kraju, przez który się podróżuje będzie skutkował mandatem, a ten zostanie ściągnięty nawet po powrocie do kraju dzięki unijnej dyrektywie dotyczącej transgranicznej wymiany informacji o właścicielach pojazdów. Na terenie Europy (poza Francją) nie grożą nam punkty karne.

Poniżej prezentujemy taryfikator mandatów za przekroczenie prędkości w popularnych wśród Polaków kierunkach podróży za moto.onet.pl:

• Chorwacja – od 58 do 117 euro

• Czechy – od 93 do 187 euro

• Słowacja – od 50 do 800 euro

• Niemcy – od 15 do 160 euro

• Austria – od 726 do 2180 euro

• Włochy – od 674 do 2108 euro

• Bułgaria – około 163 euro

• Węgry – od 93 do 187 euro

• Hiszpania – od 360 do 500 euro

• Francja – od 135 do 1500 euro

Jakie dokumenty trzeba zabrać w podróż samochodem po Europie?

Poruszający się po polskich drogach kierowcy od grudnia 2020 roku nie muszą mieć przy sobie w samochodzie już papierowej wersji żadnych dokumentów. Do wcześniej zniesionego obowiązku dotyczącego dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia ważności obowiązkowego ubezpieczenia OC, dołączyło także prawo jazdy. Podczas ewentualnej kontroli, policja może bowiem sprawdzić wszystkie dane w w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Kierowca powinien mieć przy sobie jednak dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający jego tożsamość.

Inaczej wygląda to w przypadku podróży zagranicznych. Na terenie Europy każdy kierowca powinien posiadać przy sobie prawo jazdy, dowód i polisę OC, ponieważ zagraniczne służby nie mają dostępu do polskiej elektronicznej bazy danych. 

Trzeba jednak pamiętać, że w niektórych krajach europejskich zwykłe potwierdzenie OC nie wystarczy – wtedy należy wyrobić Zieloną Kartę, która jest ekwiwalentem polskiego dokumentu. 

Na uwadze należy mieć również to, że polskie prawo jazdy obowiązuje na terenie krajów członkowskich UE i EFTA. W pozostałych krajach może być jednak wymagane prawo jazdy międzynarodowe, dlatego przed podróżą warto dokładnie sprawdzić zasady obowiązujące w kraju, który chcemy odwiedzić. 

Auto assistance. Co zapewnia ochrona samochodu w ramach ubezpieczenia turystycznego?

Pakiet assistance oferowany kierowcom w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego, będzie chronił kierowcę zarejestrowanego w Polsce pojazdu podczas podróży po Europie. W niektórych przypadkach ochrona ta nie będzie jednak kompleksowa. Przykładowo dołączane często do obowiązkowego ubezpieczenia OC bezpłatne assistance (tzw. assistance mini), nie zapewnia pomocy w holowaniu pojazdu poza Polską.

Niektóre z płatnych pakietów wprowadzają natomiast ograniczenia co do kilometrów, jeśli chodzi o taką usługę. Co więcej, standardowa polisa obowiązuje przez 12 miesięcy, co wiąże się z wyższą ceną, jaką trzeba za nią zapłacić. 

Samochód na wyjazd można ubezpieczyć także w ramach polisy turystycznej. Niektórzy ubezpieczyciele oferują ubezpieczenie gwarantujące pomoc w razie jakichkolwiek problemów z pojazdem za granicą. Kierowcy mogą liczyć na odholowanie samochodu do warsztatu lub autoryzowanego serwisu, jego naprawę, a także na wsparcie w razie stłuczki, wypadku czy kolizji. Ubezpieczyciel pomoże także w przypadku kradzieży auta lub braku paliwa.

Towarzystwo ubezpieczeniowe zapewnia ponadto samochód zastępczy, zakwaterowanie na czas naprawy pojazdu lub możliwość kontynuacji podróży innymi środkami transportu. Oferowana jest także pomoc prawna oraz formalna. Wszystko to oczywiście razem ze standardową ochroną w ramach ubezpieczenia turystycznego.

Wypowiedź eksperta

Wybierając polisę z auto assistance koniecznie trzeba zwrócić uwagę, czy towarzystwo ubezpieczeniowe określiło limit wieku, do którego maksymalnie może być ubezpieczony pojazd – niektórzy ubezpieczyciele nie obejmują ochroną samochodów powyżej 10 czy 15 lat. Warto również sprawdzić, jaka jest suma gwarantowana ubezpieczenia i dopasować ją pod kątem wartości swojego samochodu. Dodatkowo, należy również ocenić, czy elementy polisy turystycznej zapewniające auto assistance są wystarczające.

Magdalena Kajzer, Specjalista ds. ubezpieczeń turystycznych

Jeśli chcemy zabezpieczyć siebie i swoje auto podczas podróży do jednego z krajów Europy, warto rozważyć więc zakup specjalnego ubezpieczenia krótkoterminowego, które gwarantuje ochronę ubezpieczeniową na wysokim poziomie, bez konieczności inwestowania w roczną polisę. Takie ubezpieczenie można wykupić na 4, 9, 16, lub 31 dni, korzystając z porównywarki rankomat.pl. 

Przykładowe koszty i zakres assistance krótkoterminowego na wyjazd do Europy

AXA

Europa Assistance

Ubezpieczenie auto assistance działa na terenie wybranych krajów Europy – warto przed zakupem polisy sprawdzić w OWU, czy są to kraje, przez które będzie się podróżować. Taką polisę gwarantującą ubezpieczenie kierowcy, jego pasażerów i samochodu można mieć już od ok. 100 zł na tygodniowy wyjazd.