Zasiłek pogrzebowy - zobacz, ile będzie wynosić!

Rada Ministrów 25 marca 2025 roku zaakceptowała nowy projekt ustawy dotyczący zmian ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, co oznacza, że zwiększona zostanie wysokość zasiłku pogrzebowego z obecnie obowiązujących 4 tys. zł do 7 tys. zł. 

Od kiedy 7 000 zł zasiłku pogrzebowego?

Zgodnie z najnowszymi informacjami planowane podwyższenie zasiłku pogrzebowego do kwoty 7 000 zł ma nastąpić 1 stycznia 2026 roku. Wynika to z nowego projektu nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Obecnie zasiłek pogrzebowy wynosi niezmiennie od 13 lat 4 000 zł, bez względu na poniesione koszty pogrzebu. Projektowana zmiana ma na celu realne wsparcie finansowe dla rodzin w trudnym czasie po stracie bliskiej osoby.

Istotną zmianą będzie również wprowadzenie mechanizmu waloryzacji dla zasiłku pogrzebowego. Oznacza to, że wysokość świadczenia będzie podlegała korygowaniu w sytuacji, gdy skumulowana inflacja od ostatniej korekty będzie wyższa niż 5%.

Waloryzacja zasiłku pogrzebowego od 2026 roku

Planowane są również zmiany dotyczące waloryzacji zasiłku pogrzebowego. Początkowo zakładano coroczną waloryzację o wskaźnik inflacji. Jednak najnowsza wersja projektu przewiduje waloryzację tylko wtedy, gdy średnioroczna inflacja przekroczy 5%. Zmiany te mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Opóźnienie wynika z konieczności odpowiedniego przygotowania budżetu państwa, ponieważ szacuje się, że podwyżka zasiłku pogrzebowego obciąży budżet państwa na kwotę około 16 mld zł w ciągu pierwszych 10 lat.

Zasiłek celowy z pomocy społecznej

Osoby pokrywające koszty pogrzebu, mogą również ubiegać się o wsparcie w formie zasiłku celowego, przyznawanego przez gminy. To świadczenie stanowi dodatkową formę pomocy, szczególnie wtedy, gdy standardowy zasiłek pogrzebowy okazuje się niewystarczający.

Zgodnie z grudniowym projektem zmian zasiłek celowy ma być przyznawany na pokrycie udokumentowanych i uzasadnionych kosztów pogrzebu. Zmiany te mają na celu doprecyzowanie zasad przyznawania tego wsparcia. Zasiłek ten będzie mógł być przyznany osobie, która pokryła koszty pogrzebu w sytuacjach, gdy:

• po osobie zmarłej nie przysługuje zasiłek pogrzebowy,
• osoba pokrywająca koszty pogrzebu, która jest uprawniona do zasiłku pogrzebowego, poniosła nadzwyczajne i trudne do przewidzenia koszty, które nie mogą być pokryte z kwoty standardowego zasiłku.

Do takich nadzwyczajnych kosztów mogą należeć na przykład koszty transportu zwłok z odległego miejsca lub koszty dłuższego przechowywania zwłok w chłodni.

Projektodawcy przewidują możliwość nałożenia obowiązku zwrotu całości bądź części zasiłku celowego, jeśli te nadzwyczajne koszty zostaną pokryte z majątku spadkowego lub innych świadczeń z tytułu śmierci. Zasiłek celowy nie zostanie przyznany, jeżeli po zmarłym wypłacono świadczenie z innej instytucji lub od innej osoby, z wyjątkiem zasiłku pogrzebowego.

W aktualnym projekcie nowelizacji nie ustalono jednak konkretnej wysokości tego zasiłku. We wcześniejszych wersjach projektu kwota wynosiła 2 tys. zł. Natomiast teraz wiadomo, że zasiłek celowy z pomocy społecznej będzie przysługiwał bez ograniczenia wysokości. Co jest ważne, zasiłek celowy na pokrycie kosztów pogrzebu ma być przyznawany niezależnie od dochodu ubiegającej się o niego osoby. Zasiłek ten nie ma charakteru roszczeniowego.

Warto również wspomnieć, że od 1 stycznia 2025 roku, na mocy rozporządzenia Rady Ministrów, wzrosły kryteria dochodowe dla świadczeń z pomocy społecznej. To oznacza, że więcej osób może kwalifikować się do otrzymania wsparcia, w tym zasiłku celowego. Zmiany te mają na celu lepsze dostosowanie systemu pomocy społecznej do aktualnych warunków ekonomicznych.

Kto może ubiegać się o zasiłek pogrzebowy?

Zgodnie z aktualnymi przepisami, zasiłek pogrzebowy przysługuje osobom, które wzięły na siebie ciężar poniesienia kosztów pogrzebu. Zwykle są to członkowie najbliższej rodziny zmarłego, np. mąż lub żona (nawet w trakcie separacji orzeczonej wyrokiem sądu), rodzice, rodzeństwo, dzieci, dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, dziadkowie oraz wnuki. Osoby najbliższe mają prawo do otrzymania zasiłku pogrzebowego, którego aktualna wysokość wynosi 4 000 zł.

O zasiłek pogrzebowy może ubiegać się także osoba, która jest objęta ubezpieczeniem rentowym w ZUS, pobiera emeryturę albo rentę i zmarły był z jej rodziny.

Zwrot kosztów pogrzebu przysługuje także innym osobom, niespokrewnionym ze zmarłym np. pracodawcy, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego lub gminie. Zwrot ten będzie jednak równał się rzeczywistym kosztom, jakie zostały poniesione w związku z pochówkiem i nie może przekroczyć 4 000 zł.

Co jest kosztem pogrzebu?

Do opłat, które mogą zostać pokryte przez zasiłek pogrzebowy należą m.in:

• koszty przewozu zwłok,

• zakup trumny/urny,

• zakup odzieży żałobnej,

• wykupienie miejsca na grób,

• inne wydatki na urządzenie uroczystości pogrzebowej. 

Kiedy przysługuje zasiłek pogrzebowy?

Prawo do zasiłku pogrzebowego przysługuje w momencie, gdy osoba zmarła spełniała jeden z poniższych warunków:

• miała prawo do emerytury lub renty albo spełniała warunki uprawniające do otrzymania tych świadczeń,

• miała prawo do emerytury pomostowej,

• miała przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,

• posiadała ubezpieczenie w ZUS,

• nie miała ubezpieczenia, ale zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia,

• pobierała rentę socjalną,

• zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,

• pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny,

• pobierała rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach.

Zasiłek pogrzebowy 2025. Jakie dokumenty są niezbędne?

Jeśli chcesz ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów pogrzebu, przygotuj następujące dokumenty:

• wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12) 

• skrócony odpis aktu zgonu,

• skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe lub odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z urzędową adnotacją, że dziecko urodziło się martwe,

• oryginały rachunków, które potwierdzą, że poniosłeś koszty pogrzebu,

• zaświadczenie płatnika składek (np. pracodawcy) potwierdzające, że ty lub zmarły podlegacie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu,

• dokument potwierdzający, że jesteś członkiem rodziny zmarłego (np. odpis skrócony aktu urodzenia),

• Twój dokument tożsamości.

  Pobierz wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego

Jak złożyć wniosek o zasiłek pogrzebowy?

Wskazane wyżej dokumenty musisz złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Możesz to zrobić na trzy sposoby:

• wysłać pocztą tradycyjną,

• elektronicznie za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych,

• osobiście w oddziale ZUS.

Dokumenty potwierdzające prawo do zasiłku pogrzebowego mogą zostać złożone w oddziale ZUS, który wypłacał emeryturę albo rentę zmarłemu (jeśli ją pobierał) lub w jednostce ZUS przypisanej do Twojego miejsca zamieszkania.

Kiedy złożyć dokumenty?

Zgodnie z prawem, na złożenie wniosku o zwrot poniesionych kosztów pogrzebu masz:

• do 12 miesięcy od dnia śmierci,

• do 12 miesięcy od dnia pogrzebu – jeśli np. pojawił się problem z odnalezieniem zwłok.

Jeśli wystąpi sytuacja, która uniemożliwia złożenie wniosku w ustawowym czasie (np. nie doszło do zidentyfikowania osoby zmarłej) do w/w dokumentów należy dołączyć zaświadczenie (np. z policji) wyjaśniające dlaczego tak się stało.

Jak długo trzeba czekać na wypłatę zasiłku?

Zasiłek pogrzebowy zostanie wypłacony w ciągu 30 dni od momentu złożenia wszystkich dokumentów, potwierdzających poniesione koszty pochówku.

Czy zasiłek pokryje kwoty poniesionych kosztów pogrzebu?

Koszty pogrzebu zależą od wielu czynników, takich jak lokalizacja, rodzaj ceremonii, wybór trumny lub urny, a także dodatkowe usługi pogrzebowe. W dużych miastach, gdzie ceny usług są wyższe, kwota zasiłku może okazać się niewystarczająca.

Przedstawiamy orientacyjne koszty pogrzebu, obejmujące trumnę sosnową, przygotowanie ciała i przechowywanie w chłodni przez 48 godzin, z podziałem na województwa:

• dolnośląskie: od około 1 816 zł do 2 215 zł,
• kujawsko-pomorskie: od około 1 807 zł do 2 147 zł,
• lubelskie: od około 1 667 zł do 2 049 zł,
• lubuskie: od około 1 826 zł do 2 291 zł,
• łódzkie: od około 2 067 zł do 2 586 zł,
• małopolskie: od około 1 839 zł do 2 105 zł,
• mazowieckie: od około 1 804 zł do 2 391 zł,
• opolskie: od około 1 776 zł do 2 163 zł,
• podkarpackie: od około 1 788 zł do 2 075 zł,
• podlaskie: od około 1 747 zł do 2 075 zł,
• pomorskie: od około 1 772 zł do 2 106 zł,
• śląskie: od około 1 829 zł do 2 203 zł,
• świętokrzyskie: od około 1 730 zł do 2 067 zł,
• warmińsko-mazurskie: od około 1 797 zł do 2 091 zł,
• wielkopolskie: od około 1 784 zł do 2 237 zł,
• zachodniopomorskie: od około 1 863 zł do 2 291 zł.

Należy pamiętać, że oprócz wymienionych kosztów do całkowitego wydatku związanego z pogrzebem należy doliczyć szereg dodatkowych pozycji. Organizacja samej ceremonii to koszt rzędu 1000-1300 zł za mszę pogrzebową. Kompleksowa organizacja pochówku przez zakład pogrzebowy, obejmująca wynajęcie karawanu, przewóz i opuszczenie trumny, to wydatek ok. 3000 zł. Opłaty kancelaryjne wynoszą średnio ok. 600 zł. Do tego dochodzą opłaty cmentarne, których wysokość jest uzależniona od cmentarza i lokalizacji, oraz koszty związane z zakupem wieńców i kwiatów, które mogą sięgać od kilkuset do ponad tysiąca złotych. Ubrania pogrzebowe to kolejny wydatek, wahający się od kilkuset do kilku tysięcy złotych, a transport uczestników ceremonii to koszt rzędu kilkuset do kilku tysięcy, w zależności od liczby osób i odległości. Uwzględniając te wszystkie elementy, całkowity koszt organizacji pogrzebu może znacząco przekroczyć kwotę zasiłku pogrzebowego. Według licznych wyliczeń całkowity koszt skromnego pogrzebu to często wydatek przekraczający 6000-8000 zł.