Czerniak - objawy i diagnostyka nowotworu skóry

Poniżej dowiesz się, jak wygląda profilaktyka czerniaka, jakie są objawy czerniaka oraz jak leczony jest ten nowotwór złośliwy skóry. Szybka diagnostyka czerniaka wpływa na powodzenie leczenia.

TU SPRAWDZISZ CENY UBEZPIECZENIA

Nowotwór skóry, a czerniak – co warto wiedzieć?

Czerniak skóry to nowotwór złośliwy, który wywodzi się z komórek barwnikowych. Spośród wszystkich diagnozowanych nowotworów, czerniak stanowi 2% przypadków, spośród nowotworów skóry to z kolei 5-7% przypadków.

Warto jednak zaznaczyć, że istnieją różne nowotwory skóry, a czerniak nie jest jedynym. Do nowotworów złośliwych skóry zaliczają się dwie grupy: 

• czerniak skóry,
• niebarwnikowe nowotwory skóry (rak podstawnokomórkowy, rak kolczystokomórkowy, rak skóry z komórek Merkla).

Najczęściej występującym, ale zarówno stanowiącym najmniejsze zagrożenie dla życia człowieka jest rak podstawnokomórkowy. Z kolei rak kolczystokomórkowy diagnozowany jest zdecydowanie rzadziej, a po wczesnym zdiagnozowaniu i usunięciu może być całkowicie wyleczalny.

Przypadków czerniaka jest wiele, podobnie jak jego rodzajów. Rozpoznany może zostać czerniak szerzący się powierzchownie, czerniak oka, czerniak bezbarwnikowy czy czerniak guzkowy. Każdy z nich może dawać nieco inne objawy, podobnie jak może wymagać innego leczenia.

Jakie są przyczyny czerniaka?

W diagnostyce czerniaka bardzo dużą rolę odgrywa świadomość zagrożenia. Kilka podstawnych informacji może uchronić Cię przed zachorowaniem.

W przypadku czerniaka przyczyn zachorowania może być kilka. Pierwszą z nich są uwarunkowania genetyczne. Mogą one nasuwać podejrzenie czerniaka. Jeśli w Twojej rodzinie były przypadki czerniaka skóry to warto regularnie badać się pod tym kątem. Drugą przyczyną tej choroby może być nadmierna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe (UV). Należy unikać oparzeń słonecznych. Jeśli lubisz się opalać, czy to na plaży, czy na solarium - Twoja skóra jest narażona na szkodliwe promieniowanie, a przez to również na nowotwory skóry.

Ryzyko zdiagnozowania czerniaka zwiększa również posiadanie jasnej karnacji ciała. Jest to rodzaj skóry, który jest najbardziej wrażliwy na niebezpieczne promieniowanie. Kolejne przyczyny czerniaka skóry to osłabienie układu odpornościowego, ekspozycja na arsen oraz niektóre infekcje wirusowe (retrowirusy oraz wirusy HPV). Spora liczba znamion barwnikowych również może stanowić przyczynę, ponieważ jedno z nich po regularnej ekspozycji na promieniowanie słoneczne może ewoluować.

Jakie są objawy czerniaka?

Objawy czerniaka w wielu przypadkach są zauważalne - znamiona zmieniają swój kształt oraz wypukłość. Jak wygląda czerniak skóry? Może wystąpić zaczerwienienie oraz swędzenie. Niepokojącym objawem czerniaka jest krwawienie znamienia oraz utrata barwnika. Czerniaki skóry są jednak różne, przez co warto znać wszystkie zmiany, które powinny Cię zaniepokoić, szczególnie jeśli Twoja skóra przeszła w ostatnim czasie oparzenia słoneczne lub dużą ekspozycję na promieniowanie UV.

Regularne samobadanie pomaga zaobserwować zmiany, z którymi warto udać się do specjalisty. Warto kontrolować całe ciało, w szczególności skórę owłosioną głowy, gdzie również może pojawić się zmiana nowotworowa. Jeśli chcesz sprawdzić u siebie stan swoich znamion barwnikowych, zastosuj metodę ABCDE (asymmetry, border, color, diameter, evolution).

• A - asymetria (pieprzyk ma nierówny kształt),
• B - brzegi (brzegi są nieregularne, poszarpane, występują zgrubienia)
• C - kolor (pieprzyk może mieć kilka kolorów, nie jest jednolity), 
• D - wielkość (powyżej 6 mm),
• E - ewolucja (zmiany, jakie zaszły w ostatnim czasie - czy pojawiły się zgrubienia, pieprzyk ściemniał, powiększył się).

Co możesz zrobić, jeśli podejrzewasz czerniaka?

Koniecznie sprawdź swoje znamiona metodą ABCDE, zwróć uwagę na to, czy pojawiło się zaczerwienienie wokół znamienia, czy kształt pieprzyka różni się od wcześniejszego. 

W trudno dostępnych miejscach użyj lusterka lub poproś bliską osobę. Sprawdź również skórę głowy, ponieważ część znamion może ukrywać się między włosami i na co dzień być niewidoczna. Z tego powodu łatwo przeoczyć zmiany w strukturze znamienia. Staraj się zwracać uwagę na to, jak wyglądają Twoje pieprzyki i inne znamiona - ważny jest kolor, rozmiar oraz to, czy w obrębie jednego znamienia występują jakieś różnice barwnikowe. Jeśli pieprzyk stał się częściowo wypukły lub opuchnięty, to również powinno zaniepokoić. Czerniak szerzący się powierzchownie może z kolei zachować płaską strukturę, ale powiększać swój obwód, dlatego dobrze jest pamiętać, jak duże znamię było wcześniej. Pamiętaj również o tym, że występowanie czerniaka dotyczy też podeszw stóp oraz okolicy wokół paznokcia. Najczęstsze objawy czerniaka dotyczą zmian znamion, ale ciemna plama wokół paznokcia również powinna wpłynąć na decyzję o wizycie u dermatologa. 

Wczesne wykrycie czerniaka skóry jest możliwe, jeśli regularnie sprawdzasz stan swojej skóry. Zmiany są zauważalne, a jeśli istnieje podejrzenie czerniaka skóry, koniecznie udaj się do dermatologa. Każdy objaw czerniaka jest bardzo ważny. Pierwsze symptomy czerniaka mogą dawać dobre prognozy na wyleczenie, dlatego nie warto ich bagatelizować. Ryzyko nawrotu będzie dzięki temu znacznie niższe. Wizyty u specjalisty nie należy odkładać na później. Zmiana nowotworowa może się rozwijać, a tym samym dawać przerzuty. Odwlekanie badania może nieść za sobą poważne konsekwencje dla Twojego zdrowia i życia.

Jak zdiagnozować nowotwór skóry?

Aby sprawdzić, czy Twoje podejrzenie czerniaka skóry jest słuszne, należy udać się do dermatologa na badanie. Specjalista obejrzy dokładnie wszystkie zmiany skórne i zaleci, które należy usunąć. Wycięty pieprzyk skierowany jest do badania histopatologicznego i po upływie około dwóch tygodni możesz poznać wyniki badania. Jeśli w gabinecie dermatologa zostaje rozpoznany czerniak skóry, możesz otrzymać skierowanie na biopsję.

Jakie są metody leczenia?

Sposoby leczenia czerniaka zależne są od stopnia zaawansowania choroby. Wpływ na decyzję lekarza może mieć również historia czerniaka w rodzinie. Jeśli ktoś z Twoich bliskich chorował, ryzyko wystąpienia przerzutów może być większe.

Po wynikach biopsji, które potwierdzają nowotwór skóry, należy rozpocząć leczenie. W sytuacji, gdy nie zostały stwierdzone przerzuty do węzłów chłonnych lub innych narządów, leczenie czerniaka będzie polegało na tym, że zostanie wycięta blizna po wycinku biopsji z odpowiednim marginesem zdrowej skóry.

W sytuacji przerzutów do węzłów chłonnych stosuje się limfadenoktomię regionalną, która oznacza wycięcie większości lub wszystkich węzłów chłonnych z otoczenia nowotworu. Z kolei nawrót choroby może oznaczać konieczność leczenia uzupełniającego. Warto dodać, że dobre efekty w leczeniu czerniaka przynosi immunoterapia, która jest w Polsce refundowana.

Jak chronić się przed czerniakiem?

Ochrona przed nowotworem złośliwym skóry jest bardzo ważna. W przypadku czerniaka jest kilka ważnych elementów, o których musisz pamiętać:

• unikanie ekspozycji na słońce - promieniowanie ultrafioletowe (UV) jest bardzo szkodliwe dla skóry człowieka, a oparzenia słoneczne znacznie podnoszą ryzyko zdiagnozowania nowotworu,
• rezygnacja z solarium - u osób, które korzystają z solarium częściej niż raz w miesiącu ryzyko zachorowania na czerniaka jest wyższe o 55%, a u osób poniżej 30 roku życia ryzyko diagnozy jest wyższe o 75%,
• stosowanie kremów z filtrem - najlepszym wyborem są kremy, które chronią przed UVA I UVB, a osoby posiadające jasną skórę powinny regularnie stosować kremy z filtrem nie niższym niż SPF 20, im wyższa ochrona tym lepiej dla Twojej skóry,
• noszenie okularów przeciwsłonecznych - czerniak może wystąpić również w oku, dlatego bardzo ważne jest, by chronić również oczy, w tym celu warto nosić okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV,
• regularne badania kontrolne - warto regularnie odwiedzać dermatologa, który zbada stan Twojej skóry i zaleci Ci dalsze metody ochrony przed czerniakiem oraz określi, jak często powinieneś powtarzać badania kontrolne.

Ochrona przed słońcem

Koniecznie używaj kremów z wysokim filtrem SPF. Zwróć uwagę na to, by filtr był jak najwyższy i stosuj je nie tylko wtedy, gdy planujesz np. pobyt na plaży, ale również na co dzień. Promieniowanie słoneczne jest szkodliwe nawet wtedy, gdy niebo jest zachmurzone, a Ty przebywasz w domu. 

Regularne badania

Wczesne wykrycie czerniaka pozwala na szybkie usunięcie zmiany nowotworowej i rozpoczęcie leczenia. Należy jednak podkreślić, że bardzo ważne jest tutaj udanie się do specjalisty, ponieważ rozpoznanie czerniaka nie powinno odbywać się na własną rękę. Same objawy czerniaka nie muszą oznaczać choroby nowotworowej. 

Wycinanie zmian

W przypadku znamienia, które jest podejrzane - lekarz może zalecić usunięcie pieprzyka w całości i podjąć dalsze decyzje po badaniu histopatologicznym. W sytuacji, gdy badanie histopatologiczne potwierdzi zmiany nowotworowe, leczenie czerniaka będzie wymagało biopsji, a po wynikach potwierdzających diagnozę, konieczne będzie wycięcie blizny wraz z marginesem zdrowych tkanek. W dalszym postępowaniu konieczne może okazać się również wycięcie węzłów chłonnych.

Czy można się ubezpieczyć na wypadek nowotworu skóry?

Czerniak skóry jest chorobą, która może zostać objęta ochroną ubezpieczeniową. Pamiętaj jednak o tym, że nie każda firma ubezpieczeniowa może oferować dokładnie taką samą ochronę. Towarzystwa ubezpieczeniowe najczęściej przedstawiają listę chorób, które objęte zostaną ochroną polisową. Nowotwory skóry mogą znajdować się na takiej liście, ale nie muszą. Niektóre towarzystwa precyzyjnie zaznaczają stadium choroby, w jakim należy się świadczenie.

Przykładowo:

Towarzystwo ubezpieczeniowe Allianz w umowie dodatkowej W razie zachorowania na nowotwór złośliwy precyzuje:

Ubezpieczenie nie obejmuje nowotworów skóry, chyba że jest to czerniak złośliwy skóry w stopniu zaawansowania wyższym niż T1aN0M0 według klasyfikacji TNM lub analogicznym stopniu zaawansowania według klasyfikacji Clarka lub Breslowa.

Okazuje się zatem, że nie każdy przypadek czerniaka skóry zagwarantuje odszkodowanie.

Polisa Nationale-Nederlanden - Ubezpieczenie na wypadek nowotworu w Wariancie Podstawowym za zdiagnozowanie czerniaka skóry wypłaca 100% sumy ubezpieczenia, w przypadku innych nowotworów złośliwych skóry wypłaca 25% SU. W Wariancie Pełnym za zdiagnozowanie czerniaka in situ - towarzystwo ubezpieczeniowe wypłaca 25% SU, w przypadku innych nowotworów złośliwych skóry in situ - będzie to 10% SU. 

Tabela 1. Opracowanie własne na podstawie ofert z dnia 07.09.2024 r.

Wypowiedź eksperta

Dobrze rozbudowana ochrona ubezpieczeniowa może zapewnić wysokie świadczenie, gdy pojawi się rak skóry, ale nie tylko. Ubezpieczenie na życie może zapewnić również dowóz leków do miejsca zamieszkania, dostęp do infolinii medycznej czy wizyty domowe lekarza lub pielęgniarki w ramach pakietu assistance. Ubezpieczenie może również oferować leczenie za granicą na wypadek nowotworu złośliwego. Takie rozwiązanie pokrywa koszty leczenia w renomowanych placówkach medycznych na całym świecie, tłumaczenia dokumentacji medycznej oraz pobytu osoby towarzyszącej.

Ewelina Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń na życie i nieruchomości

Gdzie znaleźć ubezpieczenie na wypadek czerniaka?

Ubezpieczenie na życie powinno być jak najbardziej dopasowane do Twoich indywidualnych potrzeb. Jeśli obawiasz się choroby nowotworowej, zadbaj o taką ochronę w swojej polisie. Pamiętaj jednak o tym, że nie wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe gwarantują taką samą ochronę. Dlatego kluczowe jest porównanie wielu różnych ofert, by znaleźć taką, która będzie odpowiadać Twoim oczekiwaniom.

W porównaniu różnych produktów pomoże Ci porównywarka ubezpieczeniowa. Jest to proste narzędzie, które poprzez krótki formularz ustala, jakiej ochrony poszukujesz i na podstawie udzielonych informacji wyszukuje najlepszych dostępnych ofert. Z pomocą porównywarki możesz zaoszczędzić czas oraz pieniądze.

TU SPRAWDZISZ CENY UBEZPIECZENIA