Strefa zamieszkania - czy wiesz jakie zasady obowiązują?

Strefa zamieszkania to szczególny obszar, w którym osoby poruszające pieszo powinny czuć się bezpiecznie. Wiąże się to z licznymi przywilejami, które dotyczą tej grupy uczestników ruchu drogowego. Nie ma tu obowiązku budowania chodników, montuje się progi zwalniające, a kierowca musi pieszemu ustąpić pierwszeństwa niezależnie od miejsca.

Poruszając się po strefie zamieszkania, kierowca musi również dokładnie przemyśleć postój pojazdu czy parkowanie - nie w każdej lokalizacji jest to możliwe. Poznaj bliżej ograniczenia kierowców, najważniejsze przepisy ruchu drogowego w strefie zamieszkania i to, jakie przepisy ją regulują.

Strefa zamieszkania – co to znaczy?

Strefy zamieszkania to miejsca, w których obowiązuje znacznie ograniczenie prędkości, z jaką może poruszać się pojazd. Wszystko przez wzgląd na pieszych, którzy mają tu pierwszeństwo przed kierowcami. Jakie zasady ruchu obowiązują na takich obszarach? Szczegółowo reguluje to Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym.

Strefa zamieszkania jest obszarem obejmującym drogi publiczne lub inne drogi, gdzie obowiązują szczególne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy są oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi. Znacznie spowolnienie pojazdów ma przyczyniać się do zapewnienia pieszym w strefie zamieszkania maksymalnego bezpieczeństwa. Co ważne, mowa tutaj również o dzieciach, które wedle przepisów mogą bawić się tam na całej szerokości drogi. Właśnie dlatego w strefie zamieszkania dopuszczalna prędkość pojazdu została tak mocno ograniczona.

Gdzie wyznacza się strefy zamieszkania?

Strefę zamieszkania wyznacza się zwykle na większych osiedlach mieszkalnych. Charakterystyczny znak można zobaczyć także w okolicach domków jednorodzinnych. To zatem obszary, na których panuje wzmożony ruch pieszy, a zabudowę wokół można określić jako zwartą. Znacznie ograniczenie prędkości samochodów pozwala np. na spokojne zrobienie zakupów w okolicznych sklepach, dojście do szkoły uczniów czy skorzystanie z oferty gastronomicznej kawiarni i restauracji. Przepisy w strefie zamieszkania pozwalają czuć się bezpiecznie osobom starszym, dzieciom, wszystkim pieszym czy rowerzystom.

To możliwość swobodnego poruszania się po przestrzeni publicznej bez obaw o kolizję z rozpędzonym pojazdem. Podsumowując, strefa zamieszkania może obejmować drogi publiczne, niepubliczne, ale również drogi wewnętrzne, np. na wspomnianych osiedlach.

Porównaj ceny OC i AC

Kto wyznacza strefy zamieszkania?

Wyznaczanie obszarów objętych absolutnym pierwszeństwem pieszych należy do organu, który zarządza danym odcinkiem drogi. Dokładne kategorie dróg oraz komórki, które za nie odpowiadają, wskazuje art. 10 ustawy Prawo o ruchu drogowym. Ustawową strefę zamieszkania wyznacza zatem:

• generalny dyrektor dróg krajowych i autostrad - na drogach krajowych,
• marszałek województwa - na drogach wojewódzkich,
• starosta - na drogach powiatowych i gminnych,
• prezydent miasta - na drogach publicznych położonych w miastach na prawach powiatu, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych,
• podmioty zarządzające drogami w strefie zamieszkania (poza publicznymi).

Oczywiście zarówno początek, jak i koniec strefy zamieszkania powinny zostać stosownie oznaczone w sposób widoczny dla wszystkich uczestników ruchu.

Jak oznaczona jest strefa zamieszkania?

Początek strefy zamieszkania określa znak D-40 z grupy znaków informacyjnych. Jak go rozpoznać? Na niebieskiej tablicy widnieją sylwetki domu, pojazdu oraz dwóch postaci (dziecka i dorosłego) grających w piłkę.

Natomiast tam gdzie się kończy strefa zamieszkania, powinien znajdować się znak D-41. W praktyce jest to znak D-40 z przekreśleniem w kolorze czerwonym.

Jakie przepisy obowiązują pieszych w strefie zamieszkania?

Strefy zamieszkania powstają dla pieszych, aby ułatwić im bezpiecznie i swobodne poruszanie się po danym obszarze. To oznacza, że mają tam o wiele więcej przywilejów niż obowiązków. Ta zasada dotyczy zarówno osób dorosłych, jak i dzieci. Przepisy przewidują, że dziecko przed ukończeniem 7. roku życia nie musi przebywać na drodze pod opieką osoby osoby starszej - ten obowiązek zostaje wówczas zniesiony ze względu na ograniczone ryzyko kolizji czy wypadku. Oczywiście pod warunkiem, że kierowcy przestrzegają przepisów obowiązujących w strefie zamieszkania.

Co ważne, na tym terenie pieszy może poruszać się po całej drodze - niekoniecznie po chodniku. Ten ostatni zresztą często nie jest po prostu wyznaczany w strefie. Dostosowanie prędkości pojazdów do tych zasad ma więc kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa w takiej okolicy. Nie oznacza to jednak, że piesi nie powinni kierować się ostrożnością - o zasadzie ograniczonego zaufania warto pamiętać nawet za znakiem D-40.

Jakie przepisy obowiązują kierowców w strefie zamieszkania?

Tam gdzie wyznaczono strefę zamieszkania, kierowca musi liczyć się z dużymi ograniczeniami, co nie zawsze będzie mu na rękę. Maksymalna prędkość, z jaką może poruszać się samochód, wynosi 20 km/h. Jeśli kierowca zdecyduje się na przyspieszenie, znacząco zaburza bezpieczeństwo i zwiększa ryzyko wypadku lub kolizji. Co poza tym?

Zasada prawej ręki

W strefie zamieszkania obowiązują szczególne zasady dotyczące ruchu na skrzyżowaniach równorzędnych. Nadrzędna jest tutaj tzw. zasada prawej ręki. Co to znaczy? Dojeżdżając do skrzyżowania, kierowca musi ustąpić pierwszeństwa pojazdom, które nadjeżdżają właśnie z prawej strony.

Parkowanie w strefie zamieszkania

Ponadto parkowanie w strefie zamieszkania także obwarowane jest ograniczeniami. Nie można bowiem parkować w miejscach, które nie są do tego specjalnie wyznaczone (zatoczki, miejsca parkingowe).

Progi zwalniające

Bezpieczeństwo drogowe w strefie zamieszkania zwiększają także montowane w poprzek drogi progi zwalniające. Co istotne, nie ma wymogu informowania o nich kierowców za pomocą znaku drogowego. Każdy kto wjeżdża do strefy zamieszkania powinien się ich spodziewać. Nie będzie jednak niemile zaskoczonym, jeśli dostosuje prędkość pojazdu do ograniczenia.

Wyjazd ze strefy zamieszkania

Znak D-41 oznaczający koniec strefy zamieszkania sygnalizuje kierowcy, że za chwile włączy się on o ruchu drogowego. Wyjeżdżając z takiego obszaru, należy więc zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa pieszym, którzy ewentualnie znajdują się na drodze. Za znakiem D-41 nie obowiązuje już np. zasada prawej ręki.

Co grozi za łamanie przepisów w strefie zamieszkania?

W strefie zamieszkania kierowca musi bezwzględnie przestrzegać przepisów przewidzianych dla takich obszarów. Przekraczanie dozwolonej prędkości czy inne wykroczenia mogą skończyć się karą finansową i to w "najlepszym" przypadku, nie wspominając o kolizji czy potrąceniu pieszego.

Jakie mandaty grożą za złamanie przepisów w strefie zamieszkania? Najbardziej dotkliwe są te dotyczące zbyt szybkiej jazdy:

• przekroczenie prędkości do 10 km/h - 50 zł + 1 punkt karny,
• przekroczenie prędkości od 11 do 15 km/h - 100 zł + 2 punkty karne,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 16 do 20 km/h - 200 zł + 3 punkty karne,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 21 do 25 km/h - 300 zł + punktów karnych,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 26 do 30 km/h - 400 zł + 7 punktów karnych,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 31 do 40 km/h - 800 zł + 9 punktów karnych,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 41 do 50 km/h - 1000 zł + 11 punktów karnych,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 51 do 60 km/h - 1500 zł + 13 punktów karnych,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 61 do 70 km/h - 2000 zł + 14 punktów karnych,
• przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 71 km/h i więcej - 2500 zł + 15 punktów karnych.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że jest to taryfikator identyczny jak ten, obowiązujący na drogach publicznych. Jeszcze surowiej karani są kierowcy, którzy dopuszczą się recydywy, czyli popełnienia wykroczenia w tej samej kategorii drugi raz w ciągu 2 lat. Stanowi o tym art. 38 § 2 Kodeksu wykroczeń. Wówczas wysokość mandatu zostanie podwojona.

Więcej dowiesz się tutaj: Taryfikator mandatów 2023 – jak wzrosły kary za wykroczenia drogowe? | Rankomat.pl

Poza tym mandatem zostanie ukarany kierowca, który w strefie zamieszkania zaparkuje w miejscu do tego niewyznaczonym. Kara wyniesie 100 zł, a dodatkowo na jego konto wpłynie 1 punkt karny. Jeśli policja otrzyma zgłoszenie o nieustąpieniu przez kierowcę pierwszeństwa w strefie zamieszkania, mandat wyniesie aż 1500 zł! Kierujący pojazdem, który przy wyjeździe ze strefy nie ustąpi pierwszeństwa pieszym, może zapłacić 300 zł mandatu i dostać od 10 do 15 punktów karnych.

Czym różni się strefa zamieszkania od strefy ruchu?

Nierzadko strefę zamieszkania myli się z tzw. strefą ruchu. Taka pomyłka może jednak kierowcę słono kosztować i prowadzić do licznych nieporozumień między poszczególnymi uczestnikami ruchu. Przypomnijmy, jakie przepisy obowiązują w strefie ruchu i czym charakteryzują się z kolei takie obszary.

Strefę ruchu definiuje się jako miejsce, na którym występuje przynajmniej jedna droga wewnętrzna i jest to obszar prywatny. Co ważne, obowiązują tam takie same przepisy, jak na drodze publicznej. Przykładem strefy ruchu może być np. parking pod centrum handlowym. Poruszając się w niej pieszy czy kierowca musi stosować się do pionowych i poziomych znaków drogowych (nie występuje tu sygnalizacja świetlna).

Zasadnicza różnica między strefą zamieszkania i strefą ruchu dotyczy pierwszeństwa - w tym ostatnim przypadku pieszy nie jest uprzywilejowany i powinien przestrzegać przepisów drogowych w takim samym stopniu, jak kierujący samochodem. Przepisy dotyczące strefy ruchu obowiązują za znakiem drogowym wyznaczającym ten obszar. Jest to znak D-52, przedstawiający czarny symbol samochodu z dopiskiem "Strefa ruchu" na białym tle.

Z kolei znak D-53 oznacza koniec strefy ruchu - to sygnał, że opuszczając ją, należy bezwzględnie ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom znajdującym się na drodze publicznej.

Strefa zamieszkania a ubezpieczenie samochodu – tam też musisz mieć OC!

Pomimo dużych obostrzeń obowiązujących kierowców w strefie zamieszkania, nie zawsze stosują się oni do przepisów. Wśród 21 322 wypadków zgłoszonych do Policji w całym 2022 roku znalazły się również te, do których doszło na terenie strefy zamieszkania czy strefy ruchu. W takich sytuacjach kierowcy niezbędne jest oczywiście ubezpieczenie OC, które chroni go przed finansowymi skutkami szkody wyrządzonej osobie trzeciej.

Porównaj ceny OC i AC

Wypowiedź eksperta

Przypomnijmy, że jest to polisa obowiązkowa, a kwestia ta regulowana jest szczegółowo w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Nawet przy zachowaniu dużej ostrożności w strefie zamieszkania, warto być ubezpieczonym pod każdym względem.

Kamil Sztandera, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Dotyczy to także pilnowania ciągłości polisy OC - nie tylko ze względu na skutki finansowe ewentualnych zdarzeń drogowych, ale także kary nakładane za brak OC przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. W 2023 roku kierowca samochodu osobowego może zapłacić od 1440 zł do nawet 7200 zł mandatu.

Zobacz więcej: Kara za brak OC w 2023 – ile wynosi i jak jej uniknąć? | Rankomat.pl

Na szczęście narzędzia takie jak kalkulator OC i AC pozwalają na znalezienie atrakcyjnej oferty ubezpieczeniowej i to bez wychodzenia z domu. Zachowanie ciągłości obowiązkowej ochrony jest dzięki temu znacznie łatwiejsze, a oferty z kilkunastu towarzystw ubezpieczeniowych pozwala na wybór tej, najbardziej dopasowanej do indywidualnych potrzeb i możliwości finansowych.