Przyczepa bez prawa do rejestracji – co to oznacza?

Należysz do osób, które letni urlop spędzają poza domem? Jeżeli cenisz sobie kontakt z naturą i chcesz uniezależnić się od oferty noclegowej, to możliwe, że myślisz o zakupie przyczepy kempingowej. Na portalach ogłoszeniowych znajdziesz wiele propozycji. Obok niektórych przyczep znajduje się też dopisek „przyczepa bez prawa do rejestracji”. To ważna informacja – z taką przyczepą nie wyjedziesz na drogę.

Czym jest przyczepa bez prawa rejestracji?

Definicja przyczepy bez prawa rejestracji może brzmieć następująco: to przyczepa, której nie można zarejestrować w wydziale komunikacji, a zatem użytkować, przypinając do samochodu i wyjeżdżając na drogę. To właśnie kluczowa różnica między przyczepami bez prawa rejestracji a „pełnoprawnymi” przyczepami kempingowymi.

Z powyższej definicji przyczepy bez prawa do rejestracji wynika, że standardem są braki w podstawowej dokumentacji. Jakich dokumentów nie otrzymasz od sprzedającego przyczepę bez prawa rejestracji? Oto najważniejsze z nich:

• dowód rejestracyjny – przyczepa bez prawa do rejestracji nie jest zarejestrowana, a zatem nie ma dowodu rejestracyjnego;
• dowód zakupu ubezpieczenia OC – skoro przyczepa nie jest zarejestrowana, jej właściciel nie musi posiadać OC komunikacyjnego; 
• dokumentacja użytkownika (instrukcja) – większość wystawianych na sprzedaż przyczep bez prawa do rejestracji opuściła fabrykę wiele lat temu.

Dlaczego przyczepy bez prawa do rejestracji nie można zarejestrować?

Powodem są aktualnie obowiązujące przepisy. Brak dokumentów to istotna przeszkoda, która uniemożliwia zarejestrowanie przyczepy. Inną kwestią jest to, że po wyrejestrowaniu pojazdu nie ma możliwości jego ponownego zarejestrowania. Od tej ogólnej reguły przewidziane zostały wyjątki, ale najczęściej nie dotyczą one przyczep bez prawa do rejestracji. To powoduje, że kupując przyczepę bez prawa rejestracji, trzeba liczyć się z tym, że nie będzie można jej zarejestrować w wydziale komunikacji.

Zgodnie z art. 79 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym pojazd wyrejestrowany nie podlega powtórnej rejestracji, a wyjątki to: 

• pojazd odzyskany z kradzieży;
• pojazd zabytkowy;
• pojazd wywieziony z kraju lub zbyty za granicą; 
• ciągnik i przyczepa rolnicza;
• pojazd mający co najmniej 25 lat i uznany przez rzeczoznawcę za unikatowy lub mający znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji.

Kiedy przyczepa traci prawo do rejestracji?

Jeżeli spojrzeć na oferty sprzedaży przyczep bez prawa do rejestracji, łatwo można zauważyć, że większość takich przyczep była użytkowana stacjonarnie – służyły one jako domki na działkach rekreacyjnych czy jako magazyn na działce budowlanej. W konsekwencji ich właściciele nie dopilnowali formalności – przyczepa nie została przez nich zarejestrowana. Publikując ogłoszenie o sprzedaży, właściciel nie ma zatem żadnych dokumentów.

Innym powodem, dla którego przyczepa może stracić prawo do rejestracji, jest obawa o bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego. Jeżeli przyczepa ma liczne uszkodzenia (zwłaszcza w obrębie kluczowych podzespołów), to możliwość jej użytkowania na drodze potwierdzona rejestracją nie wchodzi w grę. Wówczas przyczepa również straci prawo do rejestracji – będzie można z niej korzystać wyłącznie jako ze stacjonarnego obiektu.

Dlaczego w sprzedaży są dostępne przyczepy bez prawa do rejestracji?

To, że przyczepa kempingowa nie może zostać zarejestrowana, nie oznacza, że nie może ona być obiektem transakcji kupna-sprzedaży. Powodem chęci sprzedania przyczepy najczęściej jest zmiana planów, np. sprzedaż działki rekreacyjnej. Z perspektywy osób, które poszukują przyczepy, ważna jest jednak uczciwość sprzedającego – taka oferta powinna zawierać informację, że zakupionej przyczepy nie będzie można zarejestrować.

Chcesz mieć pewność, że wybrana przyczepa kempingowa będzie mogła zostać wykorzystana podczas wakacyjnego wyjazdu? Zwróć uwagę na to, czy:

• właściciel wspomniał w ogłoszeniu o dowodzie rejestracyjnym – brak dowodu rejestracyjnego może wskazywać, że przyczepa nie będzie mogła zostać zarejestrowana;
• przyczepa ma ubezpieczenie OC – najpóźniej w dniu rejestracji przyczepka musi zostać ubezpieczona;
• na zdjęciach przyczepy widoczne są tablice rejestracyjne – puste miejsce na tablice może wskazywać, że przyczepka już od pewnego czasu jest wykorzystywana jedynie stacjonarnie.

Jak używać przyczepy bez prawa do rejestracji?

Skoro przyczepy bez prawa rejestracji nie można przypiąć do samochodu i wyjechać na drogę, to zasadne jest pytanie, czy w ogóle opłaca się ją kupić. Przyczepkę bez prawa do rejestracji można wykorzystać na różne sposoby – choćby jako domek letniskowy. Wystarczy ją przetransportować na działkę wypoczynkową i następnie ustawić w wybranym miejscu.

Z przyczep bez prawa do rejestracji korzystają również:

• firmy budowlane – przyczepy są wykorzystywane jako zaplecze socjalne dla pracowników;
• osoby, które potrzebują dodatkowej przestrzeni do przechowywania – przyczepkę można wykorzystać jako magazyn;
• firmy ochroniarskie – po dostosowaniu przyczepa może pełnić funkcję stróżówki.

Czy postawienie przyczepy na działce wymaga pozwolenia na budowę?

W przypadku przyczep kempingowych użytkowanych na działce jako sezonowy domek lub schowek pojawia się wątpliwość, czy trzeba uzyskać pozwolenie na budowę. Tak, ale nie zawsze. Pozwolenie na budowę jest wymagane, gdy przyczepa bez prawa rejestracji spełnia definicję tymczasowego obiektu budowlanego (cecha mobilności nie ma znaczenia) i nie jest przewidziane jej przeniesienie po 180 dniach. Jeżeli przyczepa zostanie przeniesiona przed upływem tego okresu, niezbędne będzie jedynie zgłoszenie do właściwego urzędu.

Wystąpienie o pozwolenie na budowę będzie zawsze konieczne, gdy przyczepa:

• nie będzie mogła zostać zarejestrowana – jej właściciel nie będzie posiadał dokumentów niezbędnych do rejestracji, nie wykupi też ubezpieczenia OC;
• zostanie pozbawiona kół (zostaną one zdemontowane) – obiekt zostanie osadzony na gruncie;
• zostanie wyposażona w instalacje – przykładem może być instalacja elektryczna, która umożliwi korzystanie z przyczepy jako z domku wypoczynkowego.

Co grozi za poruszanie się niezarejestrowaną przyczepą?

Niezarejestrowana przyczepa nie może być użytkowana na drogach. To nie tylko kwestia odpowiedzialności przewidzianej przez Kodeks wykroczeń, ale również bezpieczeństwa – taka przyczepa nie ma badań technicznych, a to oznacza, że może być niesprawna. Do tego dochodzi brak ubezpieczenia OC – jeżeli dojdzie do kolizji lub wypadku, właściciel przyczepy będzie musiał samodzielnie usunąć spowodowane szkody, których wartość może być liczona w setkach tysięcy złotych.

Wypowiedź eksperta

Obowiązujące w Polsce przepisy są tak skonstruowane, że właściciel zarejestrowanej przyczepy musi wykupić dla niej ubezpieczenie OC. Jeżeli przyczepa jest wykorzystywana jedynie stacjonarnie i nie jest zarejestrowana, OC jest zbędne. Gdyby jednak właściciel zdobył niezbędne dokumenty i zarejestrował przyczepę, będzie musiał ją ubezpieczyć. W tym przypadku częstotliwość i sposób korzystania z przyczepy nie będą miały znaczenia dla obowiązku posiadania OC.

Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Z jaką karą muszą liczyć się kierowcy, którzy zdecydują się wyjechać na drogę z niezarejestrowaną przyczepą? Odpowiedź znajduje się w art. 94 Kodeksu wykroczeń – osoba, która prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu pojazd pomimo braku dopuszczenia go do ruchu, podlega karze: aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny w wysokości nie niższej niż 1500 zł.