Wynajmując nieruchomość, musisz pamiętać nie tylko o przekazaniu kluczy czy pobraniu kaucji, ale również o obowiązkach wobec urzędu skarbowego. W 2025 roku zasady są jasne: w przypadku najmu okazjonalnego właściciel lokalu ma obowiązek zgłoszenia zawarcia umowy do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od rozpoczęcia najmu. Przy tradycyjnym najmie nie trzeba rejestrować umowy, jednak obowiązkowe jest rozliczenie przychodu i odprowadzenie podatku.
- Najem a urząd skarbowy – aktualne przepisy w 2025 roku
- Umowa najmu okazjonalnego a umowa najmu tradycyjnego – czym się różnią?
- Czy musisz zgłosić wynajem w urzędzie skarbowym?
- Jak zgłosić najem do urzędu skarbowego – krok po kroku?
- Jakie konsekwencje za niezgłoszenie wynajmu?
- Ile zapłacisz za ubezpieczenie wynajmowanej nieruchomości?
- Gdzie znajdziesz dobre i niedrogie ubezpieczenie?
W tym artykule wyjaśniamy, kiedy i jak należy zgłosić umowę najmu, jakie dokumenty przygotować, jak rozliczyć podatek w 2025 roku oraz czym różnią się między sobą najem tradycyjny i okazjonalny. Podpowiemy też, jak uniknąć najczęstszych błędów, które mogą skutkować karami finansowymi.
Najem a urząd skarbowy – aktualne przepisy w 2025 roku
Wynajmując mieszkanie, nie wystarczy podpisać umowy i przekazać kluczy. W świetle obowiązujących przepisów to transakcja, która generuje obowiązki wobec urzędu skarbowego – zarówno dla właściciela lokalu, jak i dla najemcy, jeśli umowa dotyczy najmu okazjonalnego. W 2025 roku nie ma tu miejsca na niejasności: fiskus jasno określa, kiedy, co i jak trzeba zgłosić.
Jeśli zawierasz umowę najmu okazjonalnego, masz 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu, aby złożyć stosowne zgłoszenie do urzędu skarbowego. To obowiązek prawny, którego niedopełnienie może skutkować nie tylko problemami z egzekucją zapisów umowy, ale również karą finansową. W przypadku najmu prywatnego (zwykłego) nie trzeba rejestrować samej umowy, ale obowiązuje Cię rozliczenie przychodu z najmu – w formie ryczałtu.
Od 2023 roku, zgodnie z nowelizacją przepisów, właściciele mieszkań wynajmujący je prywatnie mogą korzystać wyłącznie z opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W 2025 roku nadal obowiązują dwie stawki:
- 8,5% – od przychodów do 100 000 zł rocznie,
- 12,5% – od nadwyżki ponad tę kwotę.
Zgłoszenie umowy najmu i prawidłowe rozliczenie podatku to obowiązki, które nie tylko zabezpieczają Twoje interesy jako właściciela, ale również mogą pomóc w ewentualnych sporach z najemcą. W dalszej części artykułu pokażemy Ci,
Umowa najmu okazjonalnego a umowa najmu tradycyjnego – czym się różnią?
Wynajmując mieszkanie, warto zastanowić się, która forma umowy najmu będzie bardziej odpowiednia: tradycyjna czy okazjonalna. Obie mają swoje zalety i wady, a wybór zależy od indywidualnych potrzeb i oczekiwań zarówno wynajmującego, jak i najemcy.
Najem tradycyjny
Umowa najmu tradycyjnego jest regulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Może być zawarta na czas określony lub nieokreślony, a jej forma nie wymaga zachowania szczególnych formalności – może być nawet ustna, choć dla celów dowodowych zaleca się formę pisemną.
W przypadku najmu tradycyjnego najemca korzysta z szerokiej ochrony prawnej wynikającej z ustawy o ochronie praw lokatorów. Oznacza to, że w sytuacji problemów z najemcą, proces eksmisji może być długotrwały i skomplikowany.
Najem okazjonalny
Umowa najmu okazjonalnego została wprowadzona, aby zwiększyć ochronę interesów wynajmującego. Jest to forma umowy zawierana na czas określony, nie dłuższy niż 10 lat, i wymaga spełnienia dodatkowych formalności:
- Oświadczenie najemcy w formie aktu notarialnego o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w przypadku nieopuszczenia lokalu po zakończeniu umowy.
- Wskazanie przez najemcę innego lokalu, w którym będzie mógł zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji obowiązku opróżnienia lokalu.
- Oświadczenie właściciela lokalu lub osoby posiadającej tytuł prawny do lokalu, że wyraża zgodę na zamieszkanie najemcy w tym lokalu.
Dzięki tym dodatkowym zabezpieczeniom wynajmujący ma możliwość szybszego i prostszego przeprowadzenia eksmisji w przypadku problemów z najemcą.
Porównanie umowy najmu okazjonalnego i tradycyjnego | ||
Zagadnienie | Najem tradycyjny | Najem okazjonalny |
Podstawa prawna | kodeks cywilny | ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksy cywilnego |
Okres obowiązywania | oznaczony lub nieoznaczony | oznaczony, maksymalnie 10 lat |
Forma umowy | zwykła umowa lub ustna | akt notarialny |
Obowiązkowe załączniki | brak | dokument wskazujący lokal, do którego najemca się wyprowadzi po zakończeniu najmu oraz oświadczenie właściciela lokalu, że się na to zgadza |
Dotyczy | osób fizycznych i instytucji | osób fizycznych |
Tabela 1. Źródło: poradnikprzedsiebiorcy.pl (stan na: 24.04.2025 r.).
Czy musisz zgłosić wynajem w urzędzie skarbowym?
Opisaliśmy już sobie z grubsza dwa rodzaje najmu prywatnego. Czas więc wyjaśnić, czy przy którymś z ich istnieje obowiązek zgłoszenia umowy do urzędu skarbowego.
Czy muszę zgłosić najem tradycyjny do urzędu skarbowego?
Tradycyjnej umowy najmu nie musisz zgłaszać do urzędu skarbowego. Pamiętaj jednak, że przychód z tytułu najmu jest opodatkowany, a obowiązek opłacania tej daniny nie ma nic wspólnego z koniecznością zgłoszenia umowy bądź jej brakiem.
Jako wynajmujący masz obowiązek comiesięcznego opłacania zaliczek na poczet podatku od najmu w wysokości 8,5%. Zaliczki powinieneś przelewać na konto urzędu skarbowego właściwego dla twojego miejsca zamieszkania – powinieneś mieć w tym urzędzie swój indywidualny rachunek. Termin, jaki cię obowiązuje, to 20 dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskałeś przychód – w marcu płacisz za luty, w kwietniu za marzec, w maju za kwiecień itd. Pamiętaj też, że wraz z końcem roku podatkowego masz obowiązek złożenia dodatkowej deklaracji PIT-28.
Czy muszę zgłosić najem okazjonalny do urzędu skarbowego?
Jeśli podpisałeś z najemcą umowę najmu okazjonalnego, musisz zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego właściwego ze względu na twoje miejsce zamieszkania. Termin, jaki cię obowiązuje, to 14 dni. Co więcej, na żądanie najemcy właściciel musi mu też przedłożyć potwierdzenie takiego zgłoszenia.
Oczywiście, przy najmie okazjonalnym również masz obowiązek comiesięcznego opłacania podatku od najmu oraz na koniec roku wypełnienia dodatkowej deklaracji podatkowej. Zasady są tutaj identyczne, jak w przypadku najmu tradycyjnego.
Uwaga!
Jak zgłosić najem do urzędu skarbowego – krok po kroku?
Forma zgłoszenia najmu zależna jest od tego, na jaki rodzaj najmu się zdecydujesz. Poniżej wyjaśniamy, co powinieneś zrobić w obu przypadkach.
Najem tradycyjny
Aby zgłosić tradycyjny najem do urzędu skarbowego, nie musisz składać umowy najmu ani żadnych specjalnych formularzy. Wystarczy, że najpóźniej przy pierwszej wpłacie podatku poinformujesz urząd o wyborze formy opodatkowania – w 2025 roku obowiązuje wyłącznie ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Podatek ten opłacasz co miesiąc (lub kwartalnie, jeśli zgłosisz taką chęć), do 20. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, przelewem na swój mikrorachunek podatkowy. Na koniec roku składasz deklarację PIT-28, w której wykazujesz wszystkie przychody z najmu. Choć nie musisz zgłaszać samej umowy, warto ją mieć na piśmie – na wypadek kontroli lub sporu z najemcą.
Najem okazjonalny
Jeśli zdecydowałeś się na najem okazjonalny, masz obowiązek zgłoszenia tego faktu do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od rozpoczęcia najmu. Jak zrobić to poprawnie i bez zbędnych formalności?
Przed wizytą w urzędzie lub wysyłką zgłoszenia upewnij się, że masz komplet dokumentów. Zgłoszenia dokonujesz w urzędzie skarbowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania, a nie dla lokalizacji wynajmowanego mieszkania. Następnie złóż zgłoszenie.
Masz trzy możliwości:
- Osobiście – w siedzibie urzędu skarbowego,
- Listownie – wysyłając komplet dokumentów pocztą (listem poleconym),
- Elektronicznie – za pośrednictwem platformy e-Urząd Skarbowy.
W przypadku wysyłki elektronicznej pamiętaj, że nie wszystkie załączniki można podpisać online – niekiedy konieczne będzie dołączenie skanu lub podpisu kwalifikowanego.
Po złożeniu dokumentów otrzymasz potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia. W przypadku zgłoszenia osobistego będzie to pieczęć na kopii dokumentu, natomiast przy zgłoszeniu elektronicznym – Urzędowe Poświadczenie Odbioru (UPO). Warto je zachować – może być potrzebne np. przy sporze sądowym lub kontroli podatkowej.
Jakie konsekwencje za niezgłoszenie wynajmu?
Przypomnijmy, że w przypadku najmu okazjonalnego, jako wynajmujący masz obowiązek: zgłosić w urzędzie skarbowym zawarcie umowy, opłacać składki oraz na koniec roku podatkowego złożyć PIT-28. Jeśli chodzi o najem tradycyjny, znika obowiązek zgłoszenia umowy, ale już nie dwa pozostałe.
Sam brak zgłoszenia najmu okazjonalnego, przy jednoczesnym opłacaniu składek podatkowych, nie powinien skutkować jakimiś karami finansowymi czy innymi sankcjami ze strony urzędu. Nie zgłaszając jednak takiej umowy, tracisz te przywileje wynajmującego, jakie daje instytucja najmu okazjonalnego. W praktyce, twoja umowa niczym nie różni się od tradycyjnej umowy najmu, mimo iż dopełniłeś dodatkowych formalności i poniosłeś koszty notarialne.
W ramach uzupełnienia dodajmy, że niepłacenie podatków z tytułu najmu może grozić dużo poważniejszymi konsekwencjami, np. karami pieniężnymi w wysokości kilkudziesięciu tysięcy złotych. Warto więc płacić tę daninę, szczególnie że nie jest ona wysoka – 8,5% to ponad dwa razy mniej niż standardowe 18% podatku dochodowego.
Ile zapłacisz za ubezpieczenie wynajmowanej nieruchomości?
W przypadku wynajmu mieszkania możliwe jest wykupienie dla niego dwóch niezależnych polis. Jako właściciel mieszkania możesz objąć ochroną jego mury oraz elementy stałe, a jako najemca znajdujące się na jego obszarze ruchomości domowe. W obu przypadkach ubezpieczenie możesz poszerzyć o wybrane dodatki, np. OC w życiu prywatnym, Home Assistance, powódź czy stłuczenie przedmiotów szklanych.
Na konkretnym przykładzie sprawdziliśmy, ile zapłacisz za polisę jako właściciel mieszkania pod wynajem. Kalkulację przeprowadziliśmy dla 60-metrowego lokalu o wartości rynkowej 650 000 zł. Nasze obliczenia dotyczyły podstawowego wariantu polisy mieszkaniowej, czyli ochrony murów i elementów stałych od pożaru i innych zdarzeń losowych.
Minimalny koszt ubezpieczenia o podanych parametrach to 318 zł, maksymalny z podanych poniżej 510 zł. Wszystkie kwoty podane tu i w poniższej tabeli odnoszą się do rocznego okresu ochrony, a poszczególne oferty różnią się od siebie, głównie wariantem (All Risks oraz ubezpieczenie od ryzyk nazwanych) i wliczonymi w cenę dodatkami. Pamiętaj, że dostępnych ofert jest znacznie więcej, dlatego warto porównać możliwe opcje.
Wypowiedź eksperta
Michał Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń nieruchomości
Ubezpieczyciel | Zakres ubezpieczenia | Cena roczna | |||
---|---|---|---|---|---|
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 318,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja RankoPomoc Prawna | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 327,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja RankoPomoc Prawna | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 337,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja Pakiet medyczny RankoPomoc Prawna | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 363,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja RankoPomoc Prawna All Risk | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 410,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja RankoPomoc Prawna | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 438,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja RankoPomoc Prawna | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 450,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja Pakiet medyczny RankoPomoc Prawna | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 496,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Przedmioty szklane RankoPomoc Prawna All Risk | |||||
Nieruchomość650 000 zł | Wyposażenie | Kradzież | 510,00 zł | ||
Dodatkowo: Assistance Przepięcia Dewastacja Pakiet medyczny RankoPomoc Prawna | |||||
Oferty ubezpieczenia nieruchomości wyliczone w kalkulatorze rankomat.pl dla domu z 2010 roku, o powierzchni 60 m2, znajdującego się we Wrocławiu (stan na: 24.04.2025 r.)
Gdzie znajdziesz dobre i niedrogie ubezpieczenie?
Zarówno właściciel mieszkania, jak i najemca, mogą kupić polisę mieszkaniową online, np. za pomocą kalkulatora ubezpieczeń. W ten sposób możesz samodzielnie ustalić zakres ochrony, dobierając do podstawy wybrane rozszerzenia, wybrać sumy ubezpieczenia oraz wariant polisy (ubezpieczenie od ryzyk nazwanych lub od ryzyk wszystkich). Wprowadzenie danych niezbędnych do przeprowadzenia kalkulacji zajmie ci dosłownie kilka minut, a kiedy już znajdziesz w kalkulatorze ofertę spełniającą twoje oczekiwania, będziesz mógł od razu ją zakupić i objąć swoją nieruchomość ochroną nawet od następnego dnia.
Kalkulator ubezpieczeń to nie tylko narzędzie pozwalające szybko kupić polisę, a także zaoszczędzić na ubezpieczeniu nawet kilkaset złotych w skali roku. Musisz wiedzieć, że niemal identyczny produkt ubezpieczeniowy w każdym towarzystwie ma inną cenę. Najprostszym i najszybszym sposobem na zaoszczędzenie jest porównanie ze sobą większej liczby ofert i właśnie w tym niezastąpiony jest kalkulator.
Ważne informacje
1. Właściciel (wynajmujący) ma obowiązek powiadomienia urzędu skarbowego o podpisaniu umowy najmu okazjonalnego
2. Nie ma obowiązku zgłaszania do urzędu skarbowego tradycyjnego najmu
3. I przy najmie tradycyjnym, i przy najmie okazjonalnym obowiązuje zryczałtowany podatek od przychodów ewidencjonowanych w wysokości 8,5%
4. Dla wynajętego mieszkania można kupić dwie polisy mieszkaniowe, po jednej dla wynajmującego i najemcy
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o zgłoszenie umowy najmu do urzędu skarbowego:
Jak zgłosić umowę najmu do urzędu skarbowego?
Zwykłej umowy najmu nie musisz zgłaszać do urzędu – wystarczy, że zapłacisz podatek i wypełnisz odpowiedni PIT. Obowiązek zgłoszenia dotyczy natomiast najmu okazjonalnego. W terminie do 14 dni od przekazania lokalu najemcy musisz złożyć odpowiedni wniosek w swoim urzędzie skarbowym i zawrzeć w nim m.in. dane osobowe najemcy i wynajmującego, wskazanie, jakiej nieruchomości dotyczy najem czy daty podpisania umowy oraz rozpoczęcia okresu najmu.
Kiedy trzeba zgłosić do urzędu skarbowego wynajem mieszkania?
Umowa najmu okazjonalnego powinna zostać zgłoszona do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu. Ważna jest więc nie data podpisania umowy najmu, ale dzień, w którym właściciel przekazał lokal najemcy. Dodajmy, że tradycyjna umowa najmu lokalu mieszkalnego (nie w formie aktu notarialnego) w ogóle nie musi być zgłoszona do urzędu – wystarczy tylko opłacać składki oraz na koniec roku wypełnić PIT-28.
Czy umowa najmu musi zostać zgłoszona do urzędu skarbowego?
Do urzędu skarbowego zgłoszona musi być tylko umowa najmu nieruchomości w trybie najmu okazjonalnego. Wynajmujący ma na to 14 dni, licząc od dnia rozpoczęcia najmu. W przypadku tradycyjnego najmu prywatnego nie ma takiego obowiązku, chociaż oczywiście obowiązkowe jest regularne opłacanie składek oraz wypełnienie deklaracji podatkowej (PIT-28).
Jaka kara za niezgłoszenie wynajmu mieszkania w urzędzie skarbowym?
Do urzędu skarbowego musisz zgłosić zawarcie umowy najmu okazjonalnego, a jeśli tego nie zrobisz, stracisz przywileje, które nabyłeś, zawierając akt notarialny. Dotkliwsze w skutkach może być natomiast nieopłacanie składek z tytułu najmu okazjonalnego. Grożą za to wysokie grzywny, nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Jak powiadomić urząd skarbowy o wynajmie okazjonalnym?
Wynajem mieszkania w trybie okazjonalnym powinieneś zgłosić do urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia najmu. Musisz to zrobić, składając wniosek zawierający dane twoje i najemcy, adres lokalu będącego przedmiotem najmu i kilka innych podstawowych informacji. Taki dokument musisz też oczywiście podpisać. Niestety, nie istnieje jeden powszechnie obowiązujący wzór zgłoszenia umowy najmu okazjonalnego.
Ile kosztuje ubezpieczenie wynajmowanego mieszkania?
Dla wynajmowanej nieruchomości można kupić dwie polisy mieszkaniowe: dla najemcy i dla wynajmującego. Pierwsza dotyczy głównie ruchomości domowych i jest tańsza – może kosztować nawet kilkadziesiąt złotych w skali roku. Ubezpieczenie dla właściciela mieszkania chroni z kolei mury i elementy stałe, a jego koszt to najczęściej 200-400 zł rocznie.